1 jaar Brexit, David Clarinval maakt balans op: in 2021 voerde het FAVV 6250 importcontroles uit op Britse goederen

Britse stilton kaas, lamsvlees, yoghurt,… passeren sinds januari 2021 niet zomaar meer de Belgische grenzen. Binnen de Europese Unie mogen deze goederen vrij worden verhandeld. Maar omdat het Verenigd Koninkrijk niet meer tot de EU behoort, moeten alle Britse voedingsbedrijven zich aan dezelfde invoerregels houden als bedrijven uit andere derde landen zoals pakweg China. In 2021 controleerde het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) hierdoor significant meer zendingen op hun (voedsel)veiligheid.

Het omgekeerde geldt ook, Belgische bedrijven moeten heel wat producten sinds de Brexit ook laten controleren voor ze uitvoeren naar het Verenigd Koninkrijk. In dit kader leverde het FAVV zo’n 6200 certificaten af.

Vooral producten van dierlijke oorsprong uit het VK gecontroleerd

Tijdens de controles van het FAVV wordt gekeken of de zending vergezeld is van de noodzakelijke documenten en of de goederen aan de Europese wetgeving voldoen.

Aan de Belgische grens werden in 2021 maar liefst 5859 zendingen producten van dierlijke oorsprong aangemeld voor controle. Het ging om vetten voor technisch gebruik (56%, dit zijn voornamelijk vetten en huiden), diervoeders zoals petfood (25%) en levensmiddelen zoals vlees en zuivelproducten (19%). Voor België is de haven van Zeebrugge het belangrijkste punt van binnenkomst voor Britse goederen (94% van de Britse zendingen die via België wordt ingevoerd). Uit de controles die het FAVV uitvoerde bleek dat 95% van de zendingen voldoen aan de Europese wetgeving. ​
​Dit cijfer ligt binnen de verwachtingen, omdat de Britse bedrijven vertrouwd zijn met de Europese wetgeving. De meeste zendingen werden dan ook geweigerd omdat de documenten niet helemaal in orde waren (217 van de 261 geweigerde zendingen).

Ook planten en plantaardige producten zijn sinds januari vorig jaar onderhevig aan een controle. In totaal werden 356 zendingen ingevoerd via België, waarvan 76% conform was. Ook hier waren onjuiste en/of onvolledige documenten de grootste oorzaak van een geweigerde zending.

Verder werden ook 24 zendingen levende dieren (voornamelijk paarden) en 15 zendingen levensmiddelen van niet-dierlijke oorsprong gecontroleerd door het FAVV.

Ook controles op export volgens de vereisten van het VK

In 2021, heeft het FAVV zo’n 950 gezondheidscertificaten afgeleverd voor de uitvoer van levende dieren en levende producten die werden uitgevoerd naar het Verenigd Koninkrijk. Het ging vooral om paarden, paardensperma en honden. ​

De controleurs van het FAVV leverden daarnaast ongeveer 5250 fytosanitaire certificaten af voor planten en plantaardige producten met een hoog risico bestemd voor het Verenigd Koninkrijk. Het ging voornamelijk om zendingen van sierplanten, struiken en bomen. ​

In 2022 zal het aantal certificaten dat het FAVV aflevert nog sterker stijgen. Vanaf 1 juli moeten – gefaseerd over drie periodes - ook alle producten van dierlijke oorsprong en zowat alle planten en plantaardige producten (zoals de meeste groenten en fruit) vergezeld zijn van een gezondheids- of fytosanitair certificaat en worden gecontroleerd aan de Britse grenzen.

Bart Buysse, CEO Fevia: “Fevia en het FAVV hebben samen de handen in elkaar geslagen om de Belgische voedingsbedrijven zo goed mogelijk klaar te stomen voor de Brexit. De grootste uitdaging ligt nog voor ons, namelijk wanneer vanaf 1 juli in verschillende fases de volgende Britse vereisten rond onder andere vlees-, zuivel- en visproducten ingaan.”

Meer info via het Border Operating Model van de Britse overheid.

Het FAVV bereidde zich grondig voor op Brexit

Omdat de Brexit een impact heeft op het aantal in- en uitvoercontroles startte het FAVV in 2020 met de aanwerving van 115 extra personeelsleden. De profielen varieerden van controleurs en inspecteurs, administratieve personeelsleden, tot bio-ingenieurs, industrieel en dierenartsen.

Daarnaast richtte het FAVV in 2020 een contactcenter op voor bedrijven die vragen hebben bij de import of export van hun goederen. In 2021 kregen de medewerkers 194 vragen, voornamelijk over de export naar het Verenigd Koninkrijk.

Voor Belgische KMO’s die niet vertrouwd zijn met uitvoercontroles zijn op Europees en Belgisch niveau verschillende tools ontwikkeld zodat men zich zo goed mogelijk kon voorbereiden: de Brexit Impact Scan die een idee geeft van de impact van Brexit op het bedrijf, een Brexit-portaal van de Belgische overheid, of de "Brexit Preparedness Checklist" van de Europese Commissie.

Herman Diricks, gedelegeerd bestuurder FAVV: “Van bij de aankondiging van de uittrede van het VK, is het FAVV gestart met een intensieve voorbereiding op Brexit. Heel wat factoren waren lange tijd onzeker. De controles zijn gestart maar de echte proef staat ons te wachten op 1 juli wanneer de definitieve UK-vereisten van kracht zullen zijn. ​ We zijn er klaar voor.”

David Clarinval, federaal minister van Landbouw: "De Brexit zorgde opnieuw voor strengere regelgeving inzake in- en uitvoercontroles voor alle operatoren in de voedingsmiddelensector. Van de 6250 invoercontroles op Britse producten voldoet 95% van de zendingen aan de Europese wetgeving, wat goed nieuws is! Met de doelstelling om in 2022 nog meer certificaten te moeten afgeven en het certificeringsproces te versoepelen, ben ik zeer tevreden over de middelen die ik heb gekregen om de digitalisering van deze certificering te versnellen en te versterken door middel van de BeCert-tool. Soepelere certificeringsprocedures zullen de uitvoer vergemakkelijken.”