Blauwtong: Meer dan 3.600 bevestigde besmettingshaarden in België in 2024

In 2024 zorgde het blauwtongvirus serotype 3 voor meer dan 1.870 besmettingshaarden in Vlaanderen, 1.770 in Wallonië en 5 in Brussel. Vooral schapen werden getroffen, vorig jaar stierven meer dan dubbel zoveel schapen in vergelijking met de zomer van 2023. Bij runderen was er een sterfte die een derde hoger was ten opzichte van 2023. Naar verwachting zal het virus ook in 2025 niet verdwijnen. Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) herinnert veehouders aan de verplichte vaccinatiecampagne.

Het FAVV rondde intussen de jaarlijkse winterscreening af. Er werden tussen december en januari zo’n ​ 100 rundveebeslagen en 100 schapenbeslagen getest. Bij de analyses werd enkel het serotype 3 aangetroffen. Voorlopig werd geen ander serotype van het blauwtongvirus of het virus van de epizoötische hemorragische ziekte (EHD) gedetecteerd in België. Maar serotype 8 en EHD zijn het afgelopen jaar wel aangetroffen in Frankrijk, waardoor het risico op de insleep van deze virussen in België is toegenomen.

Minister van Landbouw, David Clarinval, heeft daarom besloten de vaccinatie tegen deze 3 virussen – blauwtong serotype 3 en 8 en EHD – te verplichten en een budget van 40 miljoen euro vrij te maken om de kosten van de vaccinatie te dekken: “Deze maatregel heeft tot doel om het werk van onze veehouders en de Belgische veestapel doeltreffend te beschermen, de verspreiding van het virus op ons grondgebied te beperken en de concurrentiekracht van de landbouwsectoren te behouden”. De vaccinatieplicht voor blauwtong (serotype 3 en 8) geldt voor schapen en runderen (met uitzondering van vleeskalveren) die geboren zijn voor 1 januari 2025. Runderen moeten bovendien ook gevaccineerd worden tegen EHD. Dieren worden als volledig gevaccineerd beschouwd wanneer ze vóór 1 juni 2025 alle basisvaccinaties hebben gekregen en deze geregistreerd zijn in Sanitel. De vaccinatiecampagne wordt gecoördineerd in samenwerking met de FOD Volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu.

De vaccins zijn geleidelijk aan beschikbaar op de Belgische markt, met grote leveringen gepland in maart en april. Tegen die tijd zullen sommige dieren al in de wei staan. Het is echter belangrijk om aan te stippen dat de voordelen van een volledige vaccinatie voor de dieren op de wei staan, veel groter zijn dan de extra last van het vaccineren van dieren die al in de wei staan. Meer informatie is te vinden via de website van de FOD Volksgezondheid.

Over de ziekten

In oktober 2023 werd een eerste besmetting met blauwtong vastgesteld op een klein schapenbedrijf in Merksplas. Tussen juli tot midden september 2024 zorgde het serotype 3 voor heel wat besmettingen in België.

Blauwtong en epizoötische hemorragische ziekte (EHD) zijn virusziekten van herkauwers (rundvee, schapen, geiten, wilde herkauwers) en kameelachtigen. Blauwtong treft vooral schapen en runderen, EHD treft vooral runderen en herten. Beide virussen worden overgedragen door knijten. De symptomen van de ziekten zijn gelijklopend, gaande van koorts, ontstekingen van de mondslijmvliezen, ademhalingsproblemen en een verminderde melkproductie. Het virus kan dodelijk zijn voor dieren maar is ongevaarlijk voor mensen.

Over het FAVV

Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) waakt al 25 jaar over de hele voedselketen, van producent tot consument. Zo’n 1400 medewerkers staan in voor jaarlijks meer dan 106.000 controles bij voedingsbedrijven (landbouwbedrijven, fabrikanten, slachthuizen, winkels, horeca,…) en nemen en analyseren zo’n 64 000 stalen van producten binnen de voedselketen. Het Agentschap is daarnaast ook bevoegd voor de controles op dierengezondheid en plantengezondheid en speelt een belangrijke rol in de in- en uitvoer van voeding, dieren en planten van en naar andere landen.