Wereldbijendag 2024: sterftecijfer van Belgische bijen stijgt voor het tweede jaar op rij

Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) benadrukt vandaag -op wereldbijendag - dat onze bijen in gevaar zijn. Bijna één derde van de bijen (27,2%) overleefde vorig jaar niet. Dat blijkt uit het onderzoek dat het FAVV voerde bij Belgische imkers tussen het najaar van 2022 en de zomer van 2023. In de periode daarvoor lag het sterftecijfer op 21,8%. De voornaamste doodsoorzaak blijft de varroamijt (een parasiet) maar er werd vorig jaar ook een recordaantal van 20 haarden van Europese vuilbroed (een bacterieziekte) vastgesteld. Het werk dat het FAVV samen met de 10.500 imkers uitvoert om onze bijen gezond te houden, is dus belangrijker dan ooit. Maar ook jij kan je steentje bijdragen door voldoende voeding en water voor de diertjes te voorzien.

Het FAVV bezoekt 3 keer per jaar de Belgische imkers om de bijensterfte op te volgen. In de periode 2022-2023 werden 179 bijenstanden - ofwel 742 bijenkolonies - gecontroleerd. Tijdens het eerste bezoek in het najaar, wanneer de kolonies zich voorbereiden op de winter, worden de gezonde kolonies geselecteerd die het meeste potentie hebben om de winter te overleven. Tijdens een tweede bezoek in het voorjaar (wanneer de bijen zoeken naar voeding) en een derde bezoek in de zomer (het actieve seizoen), evalueert het FAVV het sterftecijfer van deze kolonies. In de periode 2022-2023 lag het sterftecijfer uiteindelijk op 27,2%.

Hoewel de varroamijt de belangrijkste doodsoorzaak blijft, werden in 2023 maar liefst 20 haarden van Europese vuilbroed vastgesteld in België. Het jaar voordien ging het om slechts 4 haarden. Europees vuilbroed is een bijenziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie (Melissococcus plutonius) en waar vooral de jonge larven zeer snel ziek van raken. Maar ook de poetsende bijen raken besmet en besmetten op hun beurt andere larven tijdens het voeden.

“Wanneer vuilbroed wordt vastgesteld, neemt het FAVV maatregelen om te zorgen dat andere kasten niet besmet raken. In 2023 werden bij 7 bijenstanden alle kolonies volledig vernietigd omdat ze klinische tekenen van de ziekten vertoonden, bij 10 bijenstanden werden de kolonies gedeeltelijk vernietigd. De overige 3 werden verder opgevolgd tot de lente. Het FAVV voorziet een vergoeding van 125 euro per vernietigde kolonie”, Hélène Bonte - woordvoerder.

Om snel te kunnen ingrijpen wanneer ziekten en plagen de ronde doen, moeten zowel professionele als amateur-imkers geregistreerd zijn bij het FAVV. Vandaag telt ons land 10.428 imkers, waarvan het grootste deel in Vlaanderen (6.045) en Wallonië (4.151). Het FAVV voorziet voor hen gratis opleidingen. Dit jaar ging het al om 2 opleidingssessies waarbij 44 imkers werden opgeleid.

Niet alleen het FAVV en de imkers, maar iedereen kan met enkele kleine inspanningen een grote bijdrage leveren aan het behoud van onze bijen.

“Kies voor een bloemenperk in plaats van een gemaaid gazon. Zo geef je de tuin niet alleen een natuurlijke charme, maar voor bijen levert dit een enorme bron aan voedsel. Plant bij voorkeur honingdragende planten in je tuin of op je balkon, zoals Kornoelje. Voorzie tenslotte op warme dagen schaaltjes met water en kiezelsteentjes, zodat de bijen kunnen drinken zonder te verdrinken. Ook de vogels zullen hiervan kunnen meegenieten: twee vliegen in een klap!”, Hélène Bonte - woordvoerder.

Over het FAVV

Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) waakt al bijna 25 jaar over de hele voedselketen, van producent tot consument. Zo’n 1400 medewerkers staan in voor jaarlijks meer dan 109.000 controles bij voedingsbedrijven (landbouwbedrijven, fabrikanten, slachthuizen, winkels, horeca,…) en nemen en analyseren zo’n 70 000 stalen van producten binnen de voedselketen. Het Agentschap is daarnaast ook bevoegd voor de controles op dierengezondheid en plantengezondheid en speelt een belangrijke rol in de in- en uitvoer van voeding, dieren en planten van en naar andere landen. ​