Wereldbijendag 2025: sterftecijfer van Belgische bijen stijgt voor het derde jaar op rij
Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) benadrukt vandaag -op wereldbijendag - dat onze bijen in gevaar zijn. Zo’n derde van de bijen (31,2%) overleefde vorig jaar niet. Dat blijkt uit het onderzoek dat het FAVV voerde bij Belgische imkers tussen het najaar van 2023 en de zomer van 2024. In de periode daarvoor lag het sterftecijfer op 27,2%. De voornaamste doodsoorzaak blijft de varroamijt (een parasiet), gevolgd door de Aziatische hoornaar. Het werk dat het FAVV samen met de 11.300 imkers uitvoert om onze bijen gezond te houden, is dus belangrijker dan ooit. Maar ook jij kan je steentje bijdragen door voldoende voeding en water voor de diertjes te voorzien.
Het FAVV bezoekt 3 keer per jaar de Belgische imkers om de bijensterfte op te volgen. In de periode 2023-2024 werden 185 bijenstanden - ofwel 731 bijenkolonies - gecontroleerd. Tijdens het eerste bezoek in het najaar, wanneer de kolonies zich voorbereiden op de winter, worden de gezonde kolonies geselecteerd die het meeste potentie hebben om de winter te overleven. Tijdens een tweede bezoek in het voorjaar (wanneer de bijen zoeken naar voeding) en een derde bezoek in de zomer (het actieve seizoen), evalueert het FAVV het sterftecijfer van deze kolonies. In de periode 2023-2024 lag het sterftecijfer uiteindelijk op 31,2%.
Naast het feit dat de varroamijt en de Aziatische hoornaar (waarvan de bestrijding door de Gewesten wordt georganiseerd) de belangrijkste doodsoorzaken zijn, waren ook de weersomstandigheden in de lente en zomer 2024 ongunstig voor de bijen. Daarnaast werden in 2024 ook 13 haarden van Europese vuilbroed (een bacterieziekte) vastgesteld in België. Dit is een daling met haar jaar voordien, toen er 20 haarden waren. Europees vuilbroed is een bijenziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie (Melissococcus plutonius) en waar vooral de jonge larven zeer snel ziek van raken. Maar ook de poetsende bijen raken besmet en besmetten op hun beurt andere larven tijdens het voeden.
“Wanneer vuilbroed wordt vastgesteld, neemt het FAVV maatregelen om te zorgen dat andere kasten niet besmet raken. Er wordt een beschermingszone van 3 km rond de uitbraak ingesteld en er wordt een epidemiologisch onderzoek uitgevoerd om de oorsprong van de uitbraak te bepalen. Afhankelijk van de situatie in de getroffen bijenkast, worden de kolonies gedeeltelijk of volledig vernietigd. Het FAVV voorziet een vergoeding van 125 euro per vernietigde kolonie”, Hélène Bonte - woordvoerder
Om snel te kunnen ingrijpen wanneer ziekten en plagen de ronde doen, moeten zowel professionele als amateur-imkers geregistreerd zijn bij het FAVV. Vandaag telt ons land 11.300 imkers, waarvan het grootste deel in Vlaanderen (6.493) en Wallonië (4.807). Het aantal imkers stijgt al meer dan 10 jaar. Het FAVV voorziet voor hen gratis opleidingen. Dit jaar ging het al om 2 opleidingssessies maar er worden er nog meer georganiseerd.
Niet alleen het FAVV en de imkers, maar iedereen kan met enkele kleine inspanningen een grote bijdrage leveren aan het behoud van onze bijen.
“Kies voor een bloemenperk in plaats van een gemaaid gazon. Zo geef je de tuin niet alleen een natuurlijke charme, maar voor bijen levert dit een enorme bron aan voedsel. Plant bij voorkeur honingdragende planten in je tuin of op je balkon, zoals Kornoelje. Voorzie tenslotte op warme dagen schaaltjes met water en kiezelsteentjes, zodat de bijen kunnen drinken zonder te verdrinken. Ook de vogels zullen hiervan kunnen meegenieten: twee vliegen in een klap!”, Hélène Bonte - woordvoerder.
Over het FAVV
Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) waakt al 25 jaar over de hele voedselketen, van producent tot consument. Zo’n 1400 medewerkers staan in voor jaarlijks meer dan 106.000 controles bij voedingsbedrijven (landbouwbedrijven, fabrikanten, slachthuizen, winkels, horeca,…) en nemen en analyseren zo’n 64 000 stalen van producten binnen de voedselketen. Het Agentschap is daarnaast ook bevoegd voor de controles op dierengezondheid en plantengezondheid en speelt een belangrijke rol in de in- en uitvoer van voeding, dieren en planten van en naar andere landen.
Hélène Bonte